یخچال یبر پاکدشت ، قدمتی به مقدار دو قرن
به گزارش مجله انجمن دعوت، یخچال یبر یک یخچال مخروطی شکل با ارتفاع حدوداً 7 متر در روستای یبر و داغلان بوده که در جاده تهران - مشهد قرار گرفته است. این یخچال که در گذشته برای تأمین یخ و یخ گیری در زمستان استفاده می شده است، امروزه تبدیل به یکی از جاذبه های گردشگری ایران در نزدیکی تهران و مشهد تبدیل شده است. ساختار این یخچال به مردم اجازه می داده تا یخ را تا تابستان نگه داشته و ضخامت دیواره های آن از ورود گرما و خروج سرما جلوگیری می نموده است. اگر به آشنایی با آثار تاریخی ایران علاقه دارید و می خواهید بیشتر درباره این یخچال با قدمتی به میزان 2 قرن آشنا شوید، ادامه این مطلب از مجله گردشگری خبرنگاران را به هیچ عنوان از دست ندهید.
درباره یخچال یبر
یخچال یبر حدود دو قرن پیش و در زمان حکومت قاجار، به دستور یکی از زنان بزرگ به نام گلین ساخته شد. هدف از ساخت یخچال یبر در واقع یاری به مردم منطقه برای ذخیره یخ بود. این یخچال ارتفاع 7 متری و محیط 54 متری داشته و ضخامت دیواره های آن به 2 متر می رسد که برای جمع آوری یخ و حفظ دمای لازم بسیار اهمیت داشته است. ساختار یخچال یبر به صورتی است که بیرون آن با کاهگل پوشانده شده و داخل آن با آجر به صورت کاملاً مرتب چیده شده است. پلکان مارپیچی که از ورودی قوس دار یخچال آغاز می شود، شما را به پایین و انبار اصلی آن هدایت می نمایند.
کاربرد یخچال یبر
دیواره های ضخیم یخچال یبر و جنس کاهگلی و آجری آن باعث می شد تا گرما به داخل و سرما هم به بیرون نفوذ نکند. داخل آن یک حوضچه برای یخ گیری طراحی شده بود که در زمستان پر شده و به علت ساختاری که ذکر شد، یخ زده می شد. در پایین مخروط یخچال، دو چاه با علف های تر پوشانده می شدند و این علف ها به حفظ بیشتر سرما در داخل یخچال یاری می کردند. پس از آن که در زمستان و فصل سرما یخچال یبر به طور کلی پر می شد، در سایر فصل ها یخ ها را با دقت خرد نموده و برای استفاده خارج می کردند. به علت داشتن ساختاری منحصر به فرد که به خوبی مهندسی شده بود، یخ های یخچال یبر تا اوایل تیرماه دوام می آوردند و مردم بیشتر فصل گرما را می توانستند از یخ استفاده نمایند. از آب ذوب شده ای که در بعضی از نقاط یخچال وجود داشت هم می توانستند آب روستا برای بعضی از مصارف را تأمین نمایند.
بازدید از یخچال یبر
یخچال یبر یکی از جالب ترین و دیدنی ترین آثار تاریخی ایران در روستای یبر است. اما متأسفانه به آن توجه چندانی نشده و مردم هم به خوبی از آن مراقبت ننموده اند. همین موضوع باعث شده تا بخش های عمده ای از یخچال یبر تخریب شده و یخچال در معرض ویرانی قرار بگیرد. به همین علت هم شهرداری پاکدشت برای حفظ این اثر تاریخی، اطراف آن را دیوارکشی نموده و اجازه نمی دهد تا افراد وارد شوند. اما باز هم بازدیدنمایندگان و افرادی که به آثار تاریخی و معماری های کاربردی ایران علاقه داشته باشند می توانند برای بازدید از معماری کلی یخچال یبر به این مکان بروند.
دیگر جاذبه های گردشگری یبر و داغلان
یخچال یبر یکی از دیدنی های پاکدشت در روستای یبر بوده و بسیاری از مسافران برای بازدید از آن به این شهر می روند. اما علاوه بر یخچال تاریخی یبر، جاذبه ها دیدنی های دیگری هم در پاکدشت وجود داشته که بازدید از آن ها را به هیچ عنوان نباید از دست بدهید. بعضی از مهم ترین جاذبه های گردشگری یبر و داغلان در پاکدشت شامل عمارت ناصریه، کاروان سرای خاتون آباد، امامزادگان چهل دختر، گلخانه های پاکدشت، روستاهای سنتی اطراف و بسیاری جاذبه تاریخی و طبیعی دیگر می شوند. در این شهر می توانید از دوره های مختلف ایران از صفویه گرفته تا قاجار آثار مختلفی را مشاهده کنید. در این شهر یک جاذبه گردشگری باستانی هم وجود داشته که قدمت آن به اوایل ظهور اسلام بازمی شود. نام این اثر قلعه محمود آباد است که در بالای تپه ای به همین نام ساخته شده است. روستاهای اطراف یبر و داغلان هم روستاهای دیدنی و زیبایی هستند. بعضی از این روستاها شامل روستای توچال و حیدرآباد می شوند. به همین علت توصیه می کنیم که بعد از بازدید از یخچال یبر، به این جاذبه های دیدنی هم سری بزنید.
اقامتگاه های نزدیک به یخچال یبر
در پاکدشت اقامتگاه ها و بوم گردی های بسیاری وجود داشته که شما می توانید به راحتی از آن ها بهره ببرید. علاوه بر اقامتگاه های مختلف، می توانید در این شهر انواع ویلا، آپارتمان، سوئیت و خانه های محلی برای اجاره را هم پیدا کنید. اگر دوست دارید تا در سفر خود در محیطی سنتی تر اقامت داشته باشید هم می توانید به روستاهای اطراف رفته و در خانه های محلی که برای اجاره وجود دارند اقامت داشته باشید. اما باید در نظر داشته باشید که پیدا کردن اقامتگاه خالی و بدون رزرو در این روستاها معمولاً کار بسیار دشواری است.
ایران شناسی
یخچال یبر یکی از آثار تاریخی ایران با قدمت 2 قرن است که به دستور زنی به نام گلین در دوران قاجار ساخته شد. ساختار کاه گلی و آجری این یخچال و دیواره های ضخیم آن به مردم اجازه می داد تا در طول زمستان یخ را در حوضچه های یخ گیری ذخیره نموده و سپس در فصل های گرم تر از آن استفاده نمایند. یخ ها تا حدود تیر ماه باقی می ماندند و پس از آن هم مردم می توانستند به راحتی از آب ذوب شده به جای مانده در مصارف مختلف استفاده نمایند. این یخچال در 2 کیلومتری جاده تهران به مشهد و در شهرستان پاکدشت قرار گرفته است. در تاریخ ایران می توانید دستگاه ها، یخچال ها و بناهای کاربردی بسیاری را با معماری شگفت انگیز مشاهده کنید.
سؤالات متداول
یخچال یبر کجاست؟
یخچال یبر یکی از آثار تاریخی پاکدشت در روستایی به همین نام در حدود 2 کیلومتری جاده تهران به مشهد است.
کاربرد یخچال یبر چیست؟
در گذشته در فصل زمستان یخ ها را در حوضچه های یخ گیری یبر ذخیره می کردند و در فصل های گرم تر از یخ های این یخچال و سپس آب ذوب شده آن استفاده می کردند.
یخچال یبر مال کدام دوره است؟
قدمت یخچال یبر به 200 سال پیش و دوره قاجار بازمی شود. گفته می شود که در این دوره، زنی به نام گلین برای یاری به مردم روستا دستور ساخت این یخچال را می دهد.
سایر دیدنی های یبر و داغلان کدام اند؟
سایر دیدنی های یبر و داغلان در پاکدشت شامل عمارت ناصریه، کاروان سرای خاتون آباد، امامزادگان چهل دختر، گلخانه های پاکدشت و روستاهای سنتی اطراف می شوند.
منبع: الی گشت