رفتارهای خودمخرب کدامند و چگونه می توانید آن ها را متوقف کنید؟ - مجله انجمن دعوت

طبیعتاً همه ما آرامش و هماهنگی را دوست داریم و برای سلامتی و انضباط اهمیت قائلیم. با این حال، برخی از ما الگوهای رفتاری خود تخریب گر را در وجودمان توسعه می دهیم. در واقع اگر زندگی شما کمتر از آن چیزی است که می خواهید باشد، به احتمال زیاد شما هم از این الگوهای رفتاری مخرب رنج می برید.

اما منظور از خود تخریبی دقیقاً چیست؟ این نوع رفتارها چه ویژگی هایی دارند؟ و هنگامی که علائم آن را مشاهده کردید، چه اقداماتی می توانید در خصوص آن ها انجام دهید؟

در ادامه این مقاله از مجله انجمن دعوت مگ، ما در ابتدا به آنالیز منشأ شکل گیری رفتارهای خودمخرب می پردازیم و در ادامه ضمن معرفی و طبقه بندی این گونه رفتارها، روش های اصلاح و جایگزینی آن ها را با رفتارهای مثبت و سازنده آنالیز می کنیم. همراه ما با باشید.

رفتارهای خودمخرب چیست؟

خود تخریبی دقیقاً به چه معناست؟ و چگونه می توانید تشخیص دهید که چه زمانی به خودتان لطمه وارد می کنید؟

خود تخریبی اصطلاحی است برای توصیف هر رفتاری (کم و بیش آگاهانه) که کوشش های شما برای بهبود زندگی و روابطتان را تضعیف می نماید و شما را از تبدیل شدن به آن چیزی که می توانید باشید باز می دارد.

به عبارت ساده تر، اگر اقدامات شما در زندگی روزمره شما مشکلاتی ایجاد کند و شما را از رسیدن به اهدافتان باز دارد، شما واجد شرایط رفتارهای خودمخرب هستید. این گونه رفتارها از تفکرات انسان نشأت می گیرند.

نمونه های زیر برخی از رفتارهای خودمخرب متداول هستند:

• سوءمصرف مواد
• پرخوری عصبی
• آسیب زدن به خود (بریدگی و غیره)
• اهمال کاری

برخی از اشکال رفتارهای خودمخرب، ممکن است آسیب های جبران ناپذیری به سلامت روحی و جسمی فرد وارد کند. اما در مجموع تک تک آن ها شما را از زندگی کردن به شیوه دلخواهتان باز می دارند.

نمونه هایی از رفتارهای خودمخرب

در ادامه رایج ترین نمونه های رفتارهای خودمخرب آمده است.

مثال شماره 1: سوءمصرف مواد

در ابتدا ممکن است با خودتان این گونه تصور کنید که همواره باید در برترین حالت روحی خود باشید تا کارهایتان را به درستی انجام دهید.

اما در واقع چیزی که شما بیش از هر چیزی می خواهید یک مسکن روحی آنی است که احساس بهتری در شما ایجاد کند (اگرچه پس از گذشت مدتی برای رسیدن به این حالت روحی خوب به اندازه بیشتری از آن ماده مخدر احتیاج است.)

بنابراین، شما کمی از آن ماده مخدر استفاده می کنید تا هنگام کار تمرکزتان بیشتر گردد و خلق و خوی شما تنظیم بگردد، سپس دوباره اندازهی دیگر مصرف می کنید تا اثر آن تنو گردد و در نهایت، به جایی می رسید که دیگر اهمیتی نمی دهید که حتی نیمی از کارتان را هم تمام ننموده اید.

پس از گذشت مدتی، اثرات نشئه آور و روحیه بخش آن ماده مخدر به کلی برای شما محو می گردد و شما تنها برای اینکه قادر به حرکت کردن و بیدار ماندن باشید مجبورید که اعتیادتان را ادامه دهید.

مثال شماره 2: پرخوری روانی

برخی افراد وقتی که استرس دارند یا می خواهید احساس امنیت و آرامش نمایند، غذا همان چیزی است که به آن روی می آورند.

این عادت به خوردن از روی استرس غالباً مانع از دستیابی شما به چیزهای بهتری در زندگی می گردد. مثلاً اهداف مرتبط با سلامتی و تناسب اندام که جای خود را به احتیاج شما به راحتی آنی می دهند.

مثال شماره 3: اهمال کاری

شما به تازگی با یک فرصت فوق العاده عالی برخورد نموده اید، و البته، لینک مربوط به این فرصت شغلی را مستقیماً در صفحه برنامه ریزی خود کپی و جایگذاری نموده اید.

این مورد جزو 5 اولویت اول شما در فهرست برنامه هایتان است و شما در خصوص پیگیری این یکی کاملاً جدی هستید.

اما فرایند ثبت نام و تقاضا برای این فرصت شغلی خیلی طولانی و وقت گیر است. کارفرما از شما می خواهد که دلایل خودتان را برای انتخاب این فرصت شغلی بنویسید و بعلاوه یک معرفی نامه کامل از خودتان ضمیمه مدارک ارسالی بکنید.

شما برای یک لحظه احساس می کنید که تمام بدنتان یخ زده است. مدتی به این مسئله فکر می کنید و دوباره به سراغ آن باز خواهید گشت. تصمیم می گیرید متنی بنویسید که کارفرما را عمیقاً تحت تأثیر قرار دهد و این فرصت شغلی را نصیب شما بکند.

اما کلمات به ذهنتان نمی آیند و چیزهای دیگر همچنان سعی می نمایند توجه شما را به خودشان جلب نمایند. مانند قسمت های بعدی سریال محبوبتان که تازه اکران شده است. این مسئله که شما احتیاج به کمی استراحت دارید و هزاران مورد ریز و درشت دیگر. بنابراین، شما مسئله ثبت نام شغلی را برای مدتی کنار می گذارید.

اما این کار هنوز در فهرست کارهای شماست. هر روز آن را می بینید و فکر می کنید که چه اقدامی باید در خصوصش انجام دهید تا وقتی که احتمالاً خیلی دیر شده است.

چه عواملی باعث بروز رفتارهای خودمخرب می گردد؟

اما چرا باید یک نفر با رفتارش به خودش لطمه وارد کند؟ اگر شما هم برخی از این الگوهای رفتاری را داشته باشید، احتمالاً ایده هایی در این زمینه دارید.

به خاطر داشته باشید که دلایل زیر به این معنی نیست که شما شکست خورده اید یا هرگز پیروز نخواهید شد. برعکس، این واقعیت که شما در حال خواندن این مطلب هستید نشان می دهد که می خواهید یاد بگیرید که از رفتارهای مخرب خود دست بکشید.

برای این منظور، دانستن اینکه با چه چیزی روبرو هستید به شما یاری زیادی می نماید:

• ترس: زیرا بر این باورید که شرایط بدبختی بهتر از نتایجی است که ممکن است به خاطر ریسک کردن حاصل گردد.
• شک داشتن به خودتان: زیرا باور ندارید که قادر به پیروزیت هستید.
• اضطراب: زیرا اوضاع همواره ممکن است بدتر گردد.
• تروما: به این علت که بهای گزافی را برای ریسک های خودتان یا شخص دیگری پرداخت نموده اید.
• بدرفتاری: به این علت که شخصی شما را متقاعد نموده است که شایسته شرایط بهتری نیستید.

وقتی صحبت از ترس به میان می آید، مسئله فقط شکست نیست که سعی می کنید از آن اجتناب کنید. بلکه پیروزیت هم ناشناخته های خودش را به همراه دارد و همین امر می تواند موضوع را پیچیده و سخت بکند.

گاهی اوقات، شما با وجود ترس هایتان با عجله سعی می کنید که با موقعیت هراس آور روبرو شوید چون معتقدید (حداقل ناخودآگاه) که روبرو شدن با این رویداد اجتناب ناپذیر است. بنابراین، چرا در زمان صرفه جویی نکنید و این کار را در اسرع وقت انجام ندهید؟

چگونه می توانید از رفتارهای خودمخرب جلوگیری کنید؟

اکنون که می دانید با چه مسئله ای روبرو هستید، وقتان است که اقدام کنید و رفتارهای خودمخرب خود را با رفتارهای سالم و مثبت جایگزین کنید.

هفت گام زیر می تواند به شما یاری کند که در دام رفتارهای خودمخرب گیر نکنید و زندگی مورد علاقه خودتان را به شیوه ای که دوست دارید بسازید.

رفتارهای خود را مستند نموده و آن ها را تحلیل کنید

وقتی در خصوص چیزی استرس دارید، در خصوص آن بنویسید.

بنویسید که چه چیزی شما را آزار می دهد، چه کاری می خواهید انجام دهید، از چه چیزی می ترسید، چه کاری شما را وسوسه می نماید و اگر تسلیم آن وسوسه شوید، نتیجه محتمل چه خواهد بود؟

الگوهای رفتاری خود را بشناسید

هر چه بیشتر به رفتار خود توجه کنید، الگوهای بیشتری در آن مشاهده می کنید.

عادت های قدیمی را می بینید که مدام، بدون شکست، شما را به سمتی راهنمایی می نمایند که کوشش های شما را خراب می نماید و شما را درگیر نگه می دارد.

محرک های عاطفی خود را شناسایی کنید

وقتی الگوهای رفتاری خود را بشناسید، می توانید محرک های عاطفی خود را نیز واضح تر تشخیص بدهید. می بینید چه عاملی شما را وادار می نماید راستاتان را تغییر دهید و راستا پیش فرضی را انتخاب کنید که شما را در همان جایی که هستید نگه می دارد؛ بسیار دور از زندگی ایدئالی که می خواهید.

عادات، اشتباهات و پیشرفت های خود را با دیگران به اشتراک بگذارید

بگذارید افراد دیگر هم بدانند که شما با چه مسائلی سر و کار دارید و در خصوص اشتباهات خود نیز صادق باشید. کاری را که می خواهید انجام دهید با آن ها در میان بگذارید و زمانی که پیشرفتی حاصل می کنید، این اتفاق را با آن ها جشن بگیرید.

برنامه ریزی کنید

هنگامی که محرک های عاطفی خود را شناختید، می توانید برنامه ای برای انتخاب آگاهانه واکنش متفاوت به هر یک از این عوامل تحریک نماینده تنظیم کنید.

شما بعلاوه می توانید برای ترمیم روابط آسیب دیده خود و بازسازی آن ها اقدام کنید. کارهایی که باید انجام دهید را به صورت گام به گام تعیین کنید.

هر روز خودتان را به چالش بکشید

یک مأموریت روزانه به خودتان بدهید. کاری که شما را می ترساند (حداقل کمی).

ضمن انجام این کار سعی کنید ناکامی ها و ناراحتی ها را تا یک حد معقول و منطقی تحمل کنید و به شکست ها به گونه ای پاسخ دهید که به جای آسیب رساندن به شما و روابط شما، باعث تقویت شما گردد.

خود شفقتی را تمرین کنید

نباید فراموش کنید که هر روز با دلسوزی با خودتان رفتار کنید، یعنی مراقبت آگاهانه از خودتان، که باید شامل جملات تأکیدی مثبت و یک عادت نو و شکرگزاری روزانه باشد. از تفاوت هایی که این روش برای شما ایجاد می نماید شگفت زده خواهید شد.

چگونه به کسی که رفتارهای خودمخرب دارد یاری کنیم؟

اگر کسی که دوستش دارید در چرخه رفتارهای خودمخرب گیر افتاده است و شما هم قصد دارید به او یاری کنید تا زودتر از شر آن مشکل خلاص گردد. در اینجا چند ایده کاربردی آمده است:

• درد و رنج درونی آن ها را بپذیرید و به آن احترام بگذارید.
• او را را تشویق کنید تا با یک درمانگر صحبت کند (همه به یک درمانگر خوب احتیاج دارند).
• مرزها/انتظارات خود را با او به اشتراک بگذارید و او را نیز تشویق کنید که همین کار را انجام دهد.
• از آن ها بخواهید که در خصوص آرزوهایشان در زندگی صحبت نمایند.

به دوست خود یاری کنید تا مراحلی را که در بالا شرح داده شد انجام دهد و به رفتارهای خودمخربش رسیدگی کند، محرک های آن ها را شناسایی کند و یک برنامه عملی برای حذف آن ها ایجاد کند.

سپس تا آنجا که می توانید در کنار این فرد باشید. حمایت و اعتقاد شما به آن ها ممکن است تنها کاتالیزوری باشد که آن ها برای تغییر به آن احتیاج دارند.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت مجله انجمن دعوت مگ را بخوانید.

منبع: Live Bold and Bloom