کنسول Steam Machine و رقابت آن با Xbox و PlayStation؛ آیا عصر تازه ای در گیمینگ خانگی شروع شده؟
به گزارش مجله دعوت، شبیه رویاست: یکی از بازی های محبوبت را روی تلویزیون خانه، با همان کیفیت رایانهٔ گیمینگت اجرا می کنی اما بدون پیچیدگی های فنی. اما حالا این رویا به واقعیت نزدیک شده است. شرکت والو (Valve) که با Steam Deck بازار کنسول های دستی را دگرگون کرد، این بار قدمی بزرگ تر برداشته است: ساخت کنسولی به نام Steam Machine.
دستگاهی کوچک و قدرتمند که شبیه ترکیبی از Xbox و PlayStation است، اما هم ریشه یک رایانهٔ شخصی واقعی محسوب می گردد.
با رونمایی از آن، مایکروسافت و سونی برای نخستین بار رقیبی روبه رو دارند که نه از دنیای کنسول ها، بلکه از قلب دنیای PC آمده است. کنسول Steam Machine و رقابت آن با Xbox و PlayStation اکنون مهم ترین بحث دنیای گیمینگ شده، چون می تواند تعریف تازه ای از بازی در اتاق نشیمن ارائه دهد. درحالی که نسل نو Xbox هنوز در مسیر تکامل است، والْو با جسارت، نسخه ای از آینده را زودتر ساخته است؛ آینده ای که در آن مرز میان کنسول و رایانه، دیگر معنا ندارد.
یک کنسول تازه از والْو؛ بازگشت پس از یک دهه
والْو نخستین بار حدود ده سال پیش ایدهٔ Steam Machine را عنوان کرد، اما آن پروژه بازنده شد چون بازی ها باید جداگانه برای لینوکس پورت می شدند. حالا نسخهٔ نو با پشتیبانی از SteamOS و لایهٔ سازگاری Proton آمده است تا هر بازی ویندوزی را بی دردسر اجرا کند. این یعنی بازیکنان می توانند صدها عنوان از کتابخانهٔ خود در Steam را درست مانند یک کنسول خانگی اجرا نمایند.
از نظر طراحی، دستگاه شبیه یک مکعب 6 اینچی است که ترکیبی از Xbox Series X و PS5 محسوب می گردد. داخل آن دو تراشهٔ AMD، یکی بر پایهٔ معماری Zen 4 و دیگری با گرافیک RDNA 3 ، قرار گرفته که قدرتی نزدیک به کنسول های فعلی ایجاد می نماید. به گفتهٔ والْو، این کنسول حدود شش برابر قوی تر از Steam Deck است و هدف آن اجرای بازی ها با رزولوشن 4K و نرخ 60 فریم در ثانیه است، هرچند تحلیل ها می گویند واقع گرایانه تر آن است که عملکرد اصلی اش در سطح 1440p یا 1080p پایدار باشد.
این بار والْو با تمرکز بر تجربهٔ کاربری ساده و نرم افزار یکپارچه، همان چیزی را ساخته که مایکروسافت سال ها آرزویش را داشت: یک PC واقعی در قالب کنسولی خانگی.
قدرت سخت افزاری در برابر محدودیت های واقعی
تحلیل های فنی Digital Foundry و Polygon نشان می دهد که Steam Machine از نظر پردازندهٔ مرکزی (CPU) کاملاً با کنسول های نسل نهم برابری می نماید. مشکل در کارت گرافیک است: واحد گرافیکی آن نسخه ای نیمه سفارشی از RX 7600 است که تنها 8 گیگابایت حافظهٔ اختصاصی (VRAM) دارد. در مقابل، PS5 حدود 10 تا 12 گیگابایت و Xbox Series X حدود 10 گیگابایت را به پردازش گرافیکی اختصاص می دهد. این تفاوت در بازی های سنگین ممکن است باعث افت جزئی در کیفیت تصویر گردد.
بااین حال، استفاده از فناوری FSR شرکت AMD (فناوری ارتقای مبتنی بر یادگیری ماشین) باعث می گردد خروجی نهایی در تلویزیون 4K چشم گیر باشد. از دید کارشناسان، Steam Machine به جای رقابت مستقیم با Xbox Series X، بیشتر در محدودهٔ میان آن و Xbox Series S قرار می گیرد؛ یعنی توازنی میان قیمت و قدرت.
والْو به طور آگاهانه تصمیم گرفته دستگاه را با دو نسخهٔ 512 گیگابایتی و 2 ترابایتی SSD عرضه کند تا بازهٔ قیمتی انعطاف پذیری داشته باشد. این استراتژی نشان می دهد هدف اصلی نه سلطه بر بازار، بلکه جذب کاربرانی است که می خواهند به دنیای PC وارد شوند، بی آنکه از پیچیدگی هایش بترسند.
چرا این دستگاه مایکروسافت را نگران نموده است
تحلیل The Verge نشان می دهد Steam Machine چیزی شبیه همان Xboxی است که خود مایکروسافت در رؤیاهایش تصور می کرد. دستگاهی که به جای ویندوز، بر پایهٔ لینوکس ساخته شده و می تواند بازی های ویندوزی را بدون احتیاج به مجوزهای پیچیده اجرا کند. این مسئله فشار زیادی بر استراتژی ویندوز + ایکس باکس وارد می نماید، چون مایکروسافت هنوز نتوانسته میان سادگی کنسول و انعطاف PC توازن برقرار کند.
در واقع، Steam Machine همان ایده ای است که مایکروسافت با کنسول های نسل بعدی خود دنبال می نماید: سخت افزار PC با رابط کنسولی. اما والْو پیش دستی نموده است. اگر بتواند دیگر سازندگان رایانه (OEM) را ترغیب کند که نسخه های خودشان از Steam Machine را بسازند، مایکروسافت با رقیبی جدی در قلمرو خودش روبه رو می گردد.
در همین حال، SteamOS از نظر کاربری بسیار تمیزتر از ویندوز عمل می نماید و اجرای سریع تر بعضی بازی ها در لینوکس باعث شده حتی کاربران حرفه ای PC هم به آن توجه نشان دهند. به گفتهٔ بعضی تحلیل گران، این حرکت والْو نه فقط تجاری، بلکه نوعی بیانیهٔ فلسفی است: بازگرداندن کنترل بازی ها از انحصار پلتفرم های بسته به دست جامعهٔ آزاد PC.
جایگاه Steam Machine در آیندهٔ گیمینگ خانگی
Steam Machine در حقیقت پلی میان دو دنیا است: دنیای سادهٔ کنسول ها و انعطاف پیچیدهٔ PCها. با بهره گیری از سیستم عامل سبک، رابط کنترلری و طراحی جمع وجور، می تواند جایگاه تازه ای در خانه ها پیدا کند. این دستگاه نه محدودیت های مجوزی Xbox را دارد و نه سیاست های انحصاری سونی را. کاربران Steam می توانند آرشیو چندده سالهٔ خود را روی آن بازی نمایند، بی احتیاج از خرید مجدد.
بااین حال، موفقیت این پروژه وابسته به دو عامل است: قیمت نهایی و پشتیبانی توسعه دهندگان. اگر والْو بتواند آن را با قیمتی نزدیک به کنسول های امروزی عرضه کند، احتمالاً بسیاری از گیمرها ترجیح می دهند به جای Xbox، یک رایانهٔ کوچک چندمنظوره در اتاق نشیمنشان داشته باشند.
در دنیای که بازی ها بیش از هر زمان دیگر میان دستگاه ها در گردش اند، Steam Machine شاید همان حلقهٔ گمشده ای باشد که گیمینگ خانگی را دوباره معنا می نماید.
خلاصه
Steam Machine، کنسول تازهٔ والْو، مرز میان PC و کنسول های سنتی را از میان برداشته است. با سخت افزار AMD و سیستم عامل SteamOS، این دستگاه تجربه ای قدرتمند اما ساده ارائه می دهد. هدف آن رقابت مستقیم با Xbox و PlayStation نیست، بلکه ساختن پلی میان این دو دنیا است. اگر قیمت و پشتیبانی نرم افزاری مناسب باشد، Steam Machine می تواند شروعگر نسلی تازه در گیمینگ خانگی باشد.
سؤالات رایج (FAQ)
1. Steam Machine دقیقاً چیست؟
دستگاهی است از شرکت والْو که مثل کنسول کار می نماید اما در اصل یک رایانهٔ فشرده با سیستم عامل SteamOS است و بازی های PC را اجرا می نماید.
2. قدرت سخت افزاری آن چقدر است؟
از پردازندهٔ AMD Zen 4 و گرافیک RDNA 3 بهره می برد و حدود شش برابر قوی تر از Steam Deck است. از نظر عملکرد، میان Xbox Series S و PS5 قرار می گیرد.
3. آیا می تواند بازی ها را با 4K و 60 فریم اجرا کند؟
در بعضی عناوین بله، اما به صورت کلی عملکرد پایدار آن در 1080p یا 1440p است. استفاده از فناوری FSR باعث افزایش وضوح در خروجی می گردد.
4. سیستم عامل SteamOS چه مزیتی دارد؟
SteamOS با لایهٔ Proton اجازه می دهد بازی های ویندوز بدون احتیاج به تبدیل اجرا شوند. این سیستم سبک، سریع و مناسب استفاده با کنترلر است.
5. آیا این کنسول جایگزین Xbox یا PS5 خواهد شد؟
نه دقیقاً. هدف آن ارائهٔ گزینه ای میان PC و کنسول است؛ برای کسانی که سادگی کنسول را می خواهند اما آزادی و آرشیو Steam را از دست نمی دهند.
دکتر علیرضا مجیدی
پزشک، نویسنده و بنیان گذار وبلاگ مجله دعوت
دکتر علیرضا مجیدی، نویسنده و بنیان گذار وبلاگ مجله دعوت .
با بیش از 20 سال نویسندگی ترکیبی مستمر در زمینهٔ پزشکی، فناوری، سینما، کتاب و فرهنگ.
باشد که با هم متفاوت بیاندیشیم!
دربارهٔ علیرضا مجیدی در مجله دعوت