محبوب ترین برندگان نوبل ادبیات در ایران - مجله انجمن دعوت

1. پیتر هاندکه؛ برنده نوبل ادبیات 2019

پتر هاندکه، متولد 6 دسامبر 1942 در گریفن اتریش، نویسنده و نمایشنامه نویس اتریشی است که سال گذشته پیروز به کسب جایزه نوبل ادبیات شد. انتخاب هاندکه به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات سال 2019 با حاشیه همراه بود و انتقادهای زیادی از آکادمی نوبل را برانگیخت. دلیل این انتقادها پشتیبانی هاندکه از نیروهای صرب در دوره جنگ بوسنی بود.

پتر هاندکه پدر واقعی اش را هرگز ندید و از 2 سالگی به همراه مادر و ناپدری اش، 4 سال را در آلمان شرقی گذراند. پدربزرگ مادری اش اهل اسلوونی بود. در سال 1948 دوباره به گریفن بازگشت. پس از انتها دوره دبیرستان در مدرسه مذهبی کاتولیک ها، به مدت 4 سال در دانشگاه گراتس در رشته حقوق تحصیل کرد. پس از آن به ادبیات روی آورد و با آثار نویسندگانی چون داستایوفسکی، ماکسیم گورکی، توماس وولف و ویلیام فاکنر آشنا شد. در سال 1966 به آمریکا رفت و در گردهمایی موسوم به گروه 47 در دانشگاه پرینستون به رواج نوعی نوشته های رئالیستی در ادبیات معاصر آلمان تاخت و برای نخستین بار نامش بر سر زبان ها افتاد.

محاکمه

پیتر هاندکه، نویسنده بیش از 70 عنوان رمان، نمایشنامه و فیلم نامه است که از بین این تعداد آثار او، نزدیک به 10 رمان و نمایشنامه به فارسی ترجمه شده است. محاکمه، رمانی از این نویسنده است که نشر چشمه سال 1386 آن را با ترجمه آرزو اقبالی منتشر کرده است.

• از پیتر هانتکه، برنده نوبل ادبیات 2019، چه بخوانیم؟

این کتاب مجموعه ای از 19 داستان کوتاه است که وجه مشترک این داستان ها تصویربرداری از وقایع روزمره است. طنز تلخ و سیاه مجموعه داستان محاکمه، با لحنی تند نوشته شده و جنبه ای انتقادی و مفهوم گرا دارد. تعدادی از داستان های این مجموعه، از نوشته های اولیه هاندکه هستند که تحت تأثیر کافکا، فاکنر و داستایوفکی نوشته شده اند؛ با این حال، او سبک ویژه خود را پیش گرفته و فضای داستان ها و نحوه به کارگیری واژه ها را منحصر به خود کرده است.

در بخشی از کتاب می خوانیم:

2. کازوئو ایشی گورو؛ برنده نوبل ادبیات 2017

کازوئو ایشی گورو، متولد 8 نوامبر 1954 در ناگازاکی ژاپن است. از او به عنوان نویسنده انگلیسی ژاپنی تبار یاد می کنند. خانواده کازوئو وقتی پنج ساله بود به انگلستان مهاجرت کردند. ایشی گورو مدرک کارشناسی خود را در زبان انگلیسی و فلسفه از دانشگاه کنت در سال 1978 و مدرک کارشناسی ارشد را در رشته نویسندگی خلاقانه در سال 1980 از دانشگاه انگلیای شرقی دریافت کرده است.

او یکی از شناخته شده ترین نویسندگان معاصر انگلستان است و در سال 1986 برای کتاب هنرمندی از دنیا شناور، برنده جایزه وایت برِد و در سال 1989 برای کتاب بازمانده روز برنده جایزه بوکر شد. در سال 2008، مجله تایمز او را در رده 32 در بین 50 نویسنده برتر انگلیسی از سال 1945 قرار داده است. رمان های بازمانده روز و هرگز رهایم مکن او به صورت فیلم سینمایی درآمده اند.

• کازوئو ایشی گورو؛ هدیه ژاپن به ادبیات انگلستان

ایشی گورو درباره میراث ژاپنی و تأثیر آن بر تربیتش می گوید: من کاملا مثل انگلیسی ها نیستم چون پدر و مادری ژاپنی در خانه ای ژاپنی زبان مرا بزرگ کرده اند. پدر و مادرم فکر نمی کردند که قرار است مدتی به این طولانی ای در این کشور زندگی کنیم. آن ها احساس مسؤولیت می کردند که ارتباط مرا با ارزش های ژاپنی حفظ کنند. من پیشینه ای متمایز دارم. جور دیگری فکر می کنم و دیدگاه هایم اندکی با بقیه فرق دارد.

غول مدفون

غول مدفون، رمانی فانتزی است نوشته کازوئو ایشی گورو که در سال 2015 به چاپ رسید. روزنامه گاردین این رمان را به عنوان مهمترین رمان سال 2015 انتخاب کرده است. داستان درباره زوجی سالخورده با نام های آکسل و بئاتریس است که پس از چندین و چند سال به ملاقات پسرشان می فرایند و به خاطر مه عجیبی که باعث فراموشی دسته جمعی در سراسر سرزمین شده، چیز زیادی از او به خاطر نمی آورند. هم زمان با پیشروی داستان و پیوستن جنگجویی از نژاد ساکسون و شوالیه ای برجسته و شناخته شده به آکسل و بئاتریس، این زوج به آرامی شروع به یادآوری گذشته تاریک و پرمشکل شان می کنند. غول مدفون، تأملی درخشان است بر موضوعاتی چون فراموشی، قدرت خاطرات، عشق، انتقام و جنگ.

موراکامی نویسنده و منتقد معروف ژاپنی درباره ایشی گورو می گوید: هر یک از کارهای این نویسنده جدید است و هر بار که کتابی تازه از او به چاپ می رسد با عجله خودم را به کتابفروشی می رسانم.

در بخشی از کتاب غول مدفون می خوانیم:

3. باب دیلن؛ برنده نوبل ادبیات 2016

رابرت آلن زیمرمن با نام مستعار باب دیلن، متولد 24 مه 1941 در دولوث، مینه سوتا آمریکا است. او خواننده، آهنگساز، شاعر و نویسنده آمریکایی است که در سال 2016 پیروز به کسب جایزه نوبل ادبیات به خاطر آفرینش بیانی تازه در ترانه سرایی آمریکا شد که البته موجی از واکنش های مثبت و منفی را دربرداشت شد.

دیلن در سبک موسیقی بومی آمریکا به فعالیت می پرداخت و در دهه 1960 میلادی به سبک راک روی آورد و اشعار عاشقانه راک اند رول روز را با اشعار ادبی و روشنفکرانه کلاسیک ترکیب کرد. دیلن در پملاقات شدن سبکی در موسیقی به نام راک بومی (Folk Rock) در اواسط دهه شصت بسیار تأثیرگذار بود و به شکسپیر هم نسلان خود شهرت یافت. دیلن در پنج دهه اخیر در موسیقی آمریکا به عنوان یک پدیده مطرح بوده و یکی از تأثیرگذارترین چهره ها در موسیقی معاصر آمریکا محسوب می شود.

ترانه های باب دیلن

باب دیلن در سال 1982 به تالار مشاهیر ترانه سرایان و در سال 1988 به تالار مشاهیر راک اند رول راه یافت. بعضی آلبوم ها و تک ترانه های او در تالار مشاهیر گرمی قرار گرفته اند. در سال 2008 دیلن جایزه ویژه پولیتزر را برای تأثیر عمیقی که با آفرینش اشعاری با قدرت شاعرانه فوق العاده بر موسیقی عامه پسند و فرهنگ آمریکا گذاشت به دست آورد.

کتاب ترانه های باب دیلن در سه جلد در ایران به چاپ رسیده است. مهارت کلامی، شوخ طبعی، تفسیر شرایط اجتماعی، کاربرد ماهرانه قافیه و استعاره از ویژگی های شاخص اشعار دیلن است. او نه تنها بر موسیقی دانان بلکه بر نویسندگانی نظیر آلن گینزبرگ و جویس کرول اوتس هم تأثیر گذاشته است.

ترانه های باب دیلن دامنه گسترده ای از مسائل سیاسی، اجتماعی، فلسفی و ادبی را در برمی گیرد. دیلن از سال 1994 تا به امروز شش کتاب طراحی و نقاشی کرده و آثارش در گالری های معتبر هنری دنیا به نمایش درآمده است. آثار موسیقایی او در بیش از 100 میلیون نسخه به فروش رفته و در زمره پر فروش ترین آثار هنری دنیا به شمار می رود.

بخشی از کتاب ترانه های باب دیلن:

4. سوتلانا الکسیویچ؛ برنده نوبل ادبیات 2015

سوتلانا الکسیویچ، متولد 31 مه 1948 در شهر ایوانو فرانکیفسک است. مادرش اوکراینی و پدرش اهل بلاروس بود. او نویسنده و روزنامه نگار اهل بلاروس است. الکسیویچ در سال 2015 برنده جایزه نوبل ادبیات شد. آکادمی سوئد او را به دلیل روایات چند صدایی، که مظهر محنت و شجاعت در روزگار معاصر ماست، شایسته جایزه نوبل ادبیات دانستند.

الکسیویچ، نخستین نویسنده بلاروس است که پیروز به دریافت این جایزه شده است. علاوه بر این در سال 2013 پیروز به کسب جایزه صلح کتاب فروشان آلمان و جایزه مدیسی شد. منتقدان، آثار او را سرشار از بازتاب روحیه شهفرایندان روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی می دانند.

سوتلانا، پس از سال ها اقامت در تبعید، به کشورش بازگشت، اما زندگی در وطن باعث نشد که دست از انتقادهای سیاسی اش بردارد.

جنگ چهره زنانه ندارد

جنگ چهره زنانه ندارد، اثری مستند از سوتلانا الکسیویچ است. عبدالمجید احمدی مترجم ایرانی، این کتاب را از روسی به فارسی برگرداند و نشر چشمه آن را منتشر کرد. کتاب در واقع از داستان های ضبط شده در ضبط صوت از زنان شوروی که در جنگ حضور داشتند تهیه شده است.

• چه کسی صداهای چرنوبیل را به گوشمان رساند؟

لحظاتی در طول داستان شرح داده می شود که فراتر از خوانده ها و شنیده های مرسوم است. مثلا از مادری می گوید که برای عبور از خط بازرسی آلمانی ها بچه اش را نمک اندود می کند تا تب کند و سربازان از تیفوس بترسند تا او بتواند در قنداق بچه گریان با پوست ملتهب سرخ شده دارو ببرد برای پارتیزان ها و این کتاب شرح زندگی چنین آدم هایی است.

در بخشی از کتاب جنگ چهره زنانه ندارد می خوانیم:

5. پاتریک مودیانو؛ برنده نوبل ادبیات 2014

پاتریک مودیانو، متولد 30 ژوئیه 1945 نویسنده و فیلم نامه نویس فرانسوی است که در سال 2014 پیروز به کسب جایزه نوبل ادبیات شد. مودیانو یکی از چهره های مهم ادبی فرانسه محسوب می شود.

مودیانو از مادری بلژیکی و پدری یهودی، اهل ایتالیا در سال 1945 به دنیا آمده است. آثار او همواره تحسین منتقدان ادبی را برانگیخته و البته خوانندگان فراوان دارد. مودیانو از نویسندگان پرکار محسوب می شود که از روی بعضی کارهای او فیلم ساخته شده است. مودیانو علاوه بر نوبل پیروز به کسب جایزه بزرگ آکادمی فرانسه برای ادبیات در سال 1972 شد. همچنین در سال 1978 جایزه معتبر فرانسوی گنکور را برای رمان خیابان بوتیک های خاموش دریافت کرد. در سال 2010 برنده جایزه دل دوکای انستیتوی فرانسه، برای یک عمر تلاش حرفه ای خود شد. همچنین مودیانو در سال 2012 پیروز به کسب جایزه دولتی اتریش برای ادبیات اروپا شد.

خاطرات خفته

رمان خاطرات خفته، اثر پاتریک مودیانو است. این کتاب، رمانی اپیزودیک است که حول محور مفهوم ملاقات می چرخد و مانند دیگر آثار مودیانو مبتنی بر جزئیات، ترسیم فضاها و نوستالژی است. هر بار یک زن منبع الهام آثار مودیانو است. شاید او در جستجوی محبتی گم شده این چنین خاطرات کهنه اش را مرور می کند و از جوانی سردرگم برای مخاطبش سخن می گوید که هر چه گشت و هر چه کرد به راز این معما دست نیافت که چرا مادرش هیچ وقت دوستش نداشت.

سبک روایی وی، بر پایه کشف مکان ها و زمان های گم شده است. الِمان های ادبیات مدرن، هنرمندانه در آثار او مشهود است.

در بخشی از کتاب می خوانیم:

• شاعر آمریکایی برنده نوبل ادبیات 2020 شد